Artykuł
INFORMACJA TURYSTYCZNA "BASZTA" W ŻMIGRODZIE
W Informacji Turystycznej „Baszta” w Żmigrodzie znajdującej się w baszcie, na parterze, turyści mogą uzyskać wszelkie niezbędne informacje o obiekcie, mieście, gminie i regionie Doliny Baryczy. Pracownicy punktu pomagają w zapoznaniu się z atrakcjami turystycznymi, bądź przy planowaniu ich zwiedzania. Pomocne są tu również materiały promocyjne oraz foldery i mapy. Sprzedawane są tu książki, pamiątki i gadżety. Sprzedaż gadżetów prowadzona jest też na półce w sklepie internetowym sklep.barycz.pl. Biuro oferuje możliwość wynajmu sprzętu turystycznego, a mianowicie: rowerów, kajaków, lornetek i lunet. Ponadto budynek baszty można odpłatnie zwiedzać oraz istnieje możliwość wynajęcia pomieszczeń (sala konferencyjna, wystawowa i apartament noclegowy) oraz wyspy. Informacja Turystyczna „Baszta” w Żmigrodzie posiada certyfikat polskiego systemu informacyjnego.
Informacja Turystyczna „BASZTA” w Żmigrodzie
ul. Aleja Zesłańców Sybiru 2, 55-140 Żmigród,
- Tel. 71 385 39 31
- E-mail: zpp@zpk-zmigrod.eu
- Strona internetowa: www.it-zmigrod.pl
- Facebook: https://www.facebook.com/baszta.zmigrod/
Punkt Informacji Turystycznej czynny jest:
poniedziałek 8:00 - 14:30
wtorek - piątek 8:00 - 18:00
sobota - niedziela 10:00 - 17:30
Święta - godziny publikowane na bieżąco
Od 1 listopada do 31 marca - od poniedziałku do piątku od 7:00 do 15:00.
Regulamin korzystania ze sprzętu wodnego
ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY
Zespół Pałacowo-Parkowy to wyjątkowe miejsce o powierzchni 15 hektarów, gdzie historia splata się z pięknem przyrody. Na jego terenie znajdują się ruiny XVIII-wiecznego pałacu Hatzfeldtów, zabytkowa baszta oraz romantyczny park, idealny na spacery i odpoczynek.
Ruiny pałacu zostały zabezpieczone i odnowione, tworząc trwałą ruinę dostępną dla zwiedzających. Ciekawym dodatkiem jest drewniany trejaż, który symbolizuje zniszczone skrzydło budowli. Wystawa archiwalnych fotografii prezentuje pałac w czasach jego świetności, pozwalając odwiedzającym wyobrazić sobie, jak wyglądały wnętrza oraz życie w tej okazałej rezydencji.
Całości dopełnia zabytkowa baszta oraz pięknie utrzymany park, który stanowi idealne miejsce do relaksu w otoczeniu zabytkowej architektury i przyrody. To doskonała przestrzeń dla miłośników historii i krajobrazów.
RUINY ZAMKU
Zasadniczym elementem Zespołu Pałacowo-Parkowego są ruiny zamku, który wymieniano w dokumentach po raz pierwszy w 1296 r. Natomiast pierwsza murowana warownia w tym miejscu powstała najprawdopodobniej w XIV w. Obiekt ten posiadał wieżę, mury i fosę. Należał on naprzemiennie do biskupów wrocławskich, książąt oleśnickich oraz stanowił własność rycerską.
W latach 1579 i 1605 zamek trawiły pożary. W okresie wojny trzydziestoletniej został przebudowany na twierdzę. Nowi właściciele obiektu (od 1641 r.)– rodzina von Hatzfeldt – w latach 80. XVII wieku zburzyła jednak fortyfikacje i wzniosła barokowy pałac. Jako pierwszy element barokowej przebudowy wzniesiono w 1683 r. kaplicę pałacową wg projektu włoskiego mistrza budownictwa Carlo Rossi’ego, która poświęcona została św. Georgowi (św. Jerzemu).
Następnie cesarski mistrz budownictwa Christoph Hackner zaprojektował główny korpus pałacu, który powstał w latach 1706-1708. Nowy pałac był dwupiętrową trzyskrzydłową barokową budowlą pokrytą dachem mansardowym. Dach otrzymał wówczas dodatkowo wieżyczkę z otwartą latarnią i barokową kopułą. W środkowej części pałacu znajdowała się duża, bogato wyposażona sala balowa. W dolnej kondygnacji skrzydła wschodniego znajdowała się kancelaria książęca, na górnej pokoje mieszkalne.
Kolejny okres rozbudowy przypadł na lata 1762-1765, kiedy to na polecenie Franza Adriana von Hatzfeldt do barokowego pałacu Hacknera przyłączono 96-metrowe klasycystyczne południowe skrzydło projektowane przez późniejszego dyrektora Królewskiego Wyższego Urzędu Budowlanego w Berlinie Carla Gottharda Langhansa. W środkowej części tego skrzydła znajdowała się sala (znana jako „Wielka Sala” lub „Biała Sala”) na uroczystości z wielką kopułą. Właśnie w niej w 1813 r. ustalono tzw. Protokół Żmigrodzki z planem wojennym walki przeciwko Napoleonowi. Była to letnia część pałacu, a wraz z nią obiekt liczył 130 m długości.
Lata 1874-1875 przyniosły kolejny okres rozbudowy żmigrodzkiego pałacu. Wówczas w tylnej części barokowego pałacu Hacknera dobudowano rząd pokoi tak, że budowla ta mniej więcej podwoiła się. Ponadto, zgodnie z duchem epoki, barokowej fasadzie tego obiektu nadano wystrój neorenesansowy i zbudowano duży hall wejściowy.
Okazała rezydencja Hatzfeldtów została spalona w styczniu 1945 przez armię radziecką, a zniszczone skrzydło południowe rozebrano.
W latach 2007-2008 dokonano renowacji fasady i zabezpieczenia korpusu głównego pałacu, który jest obecnie dostępny jako trwała ruina.
BASZTA
Najstarszą zachowaną do dziś w całości budowlą zespołu pałacowo-parkowego jest zbudowana w 1560 roku obronna wieża mieszkalna, zwana dziś basztą. Fakt budowy upamiętniono wmurowaniem nad wejściem płyty z piaskowca z herbem rodowym Kurzbachów. W 1642 roku, podczas wojny 30-letniej Szwedzi podwyższyli basztę o jedno piętro. Także i to wydarzenie przypomina tablica (znajdująca się nad poprzednią). W 1707 roku wieżę pokryto dachem namiotowym, który przetrwał do 1837 roku, kiedy to dobudowano jeszcze jedno piętro i basztę pokryto cynową blachą.
Do 1945 roku wieża mieściła archiwum. Był to jeden z największych na Śląsku prywatnych zbiorów dokumentów. Z kolei w piwnicy, ze względu na panującą tam stałą niską temperaturę, zorganizowano magazyn do przechowywania żywności.
Na wieży wisi, odsłonięta w lipcu 1998 roku, tablica upamiętniająca podpisanie tzw. Protokołu żmigrodzkiego w 1813 r.
Po renowacji, przeprowadzonej w 2008 roku, na parterze mieści się punkt informacji turystycznej, na pierwszym piętrze znajduje się sala konferencyjna. Z kolei trzecie piętro zajmuje tzw. Sala rycerska z miejscem na wystawy. Nad nią mieści się apartament noclegowy, a na samej górze – taras widokowy.
PARK
Ruiny zamku i baszta otoczone są romantycznym parkiem, który powstał na przełomie XVIII i XIX wieku na powierzchni mniej więcej piętnastu hektarów, w miejscu zlikwidowanych fortyfikacji ziemnych dawnej twierdzy.
Pozostałości pierwszego parku geometrycznego (istniał w XVIII w.) są jeszcze widoczne na południe od ruin. Natomiast w I poł. XIX wieku, między Baryczą, a jej południowym ramieniem założono park krajobrazowy ze stawem. Do parku prowadził (dziś częściowo zachowany, ale skrócony przez obwodnicę) wał zamkowy, czyli utworzona w 1680 roku i obsadzona drzewami (lipy i kasztany) aleja, która była dostępną dla wszystkich drogą prywatną o długości 1.5 kilometra łączącą zamek ze Żmigrodem. W parku warto zwrócić uwagę na dwa pomniki przyrody: dąb szypułkowy i znajdujący się za nim stary okaz cisa. Obok interesującego starodrzewia, znajduje się tu też zabytkowy żelazny maszt na chorągwie, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku, a w południowej części zespołu – dawna oranżeria zbudowana przez C. G. Langhansa z II poł. XVIII w.
Dolina Baryczy Poleca
Od 2016 r. Zespół Pałacowo-Parkowy w Żmigrodzie certyfikowany jest znakiem „Dolina Baryczy POLECA”. Otrzymują go usługi i produkty charakteryzujące się wysoką jakością, dbałością o ekologię i bazujące na lokalnych zasobach, a przede wszystkim wyróżniające podmioty, które współpracują ze sobą polecając się nawzajem, tworząc w ten sposób spójną ofertę turystyczną Doliny Baryczy.
Oferta rekreacyjna oznaczona znakiem Dolina Baryczy Poleca obejmuje możliwość:
- wypożyczenia kajaków na terenie Zespołu Pałacowo-Parkowego w Żmigrodzie na zamkowych stawach (od kwietnia do września w pogodne soboty i niedziele w godz. 11.00 – 17.30). Obiekt dysponuje dwuosobowymi kajakami wraz z wiosłami i kapokami;
- za niewielką odpłatą wypożyczenia rowerów damskich i męskich (górskie i trekkingowe) (5 szt.), w tym kaski i kamizelki odblaskowe na każdy rower;
- wypożyczane są również lornetki i lunety do obserwacji ptactwa na terenie Doliny Baryczy.
Od 2023 roku znakiem „Dolina Baryczy Poleca” certyfikowana jest również oferta edukacyjna – warsztaty regionalne.
Więcej o znaku Dolina Baryczy Poleca tutaj -> http://www.dbpoleca.barycz.pl/.
